تلقی رکباناستقبال شهروندان از کاروانهای تجاری در بیرون شهر را تَلَقّی رُکبان گویند از این عنوان در باب تجارت سخن رفته است. ۱ - منظور از تَلَقّی رُکبانمنظور از عنوان یادشده در فقه عبارت است از استقبال اهل شهر در خارج شهر از کاروانهای تجاری، ـ که برای فروش کالاهای خود یا تهیّه کالاهای مورد نیاز، قصد ورود به شهر را دارند ـ به منظور خرید کالاهای آنان به بهای کمتر یا فروش جنس به ایشان به قیمت گران‌تر از آنچه در شهر معامله می‌شود. ۲ - حکم تَلَقّی رُکبانتلقّی رکبان بنابر مشهور مکروه استولی در اینکه حکم کراهت محدود به خرید جنس از آنان می‌باشد یا آنکه شامل فروش کالا به آنان نیز می‌شود، اختلاف است. قول مخالف مشهور، حرمت است. ۳ - شرایط تحقق تَلَقّی رُکبانتحقق تلقّی رکبان منوط به شرایط ذیل است: ۱. خروج از شهر به انگیزه تلقّی رکبان باشد. بنابر این اگر شخصی به انگیزه دیگری بیرون رود و به طور تصادفی با کاروان برخورد و با آنان معامله کند کراهت ندارد. ۲. حدّ خروج باید به مقداری باشد که عنوان خروج بر آن صادق باشد و کمتر از چهار فرسخ باشد، بیشتر از آن سفر تجاری محسوب می‌شود. ۳. بازرگانانِ عازم شهر از قیمت کالای خود یا کالایی که می‌خواهند بخرند در شهر آگاهی نداشته باشند. برخی بین جاهل و عالم تفاوتی قائل نشده‌اند. ۴. کاروان تجارتی قصد ورود به شهر خاصّی را داشته باشد؛ بنابر این اگر قصدشان چنین باشد که در هر جای مناسب در مسیر، کالاهایشان را به فروش برسانند، تلقّی رکبان اشکال ندارد. ۴ - حق خیار فسخ در مواجه با غبنبازرگانانی که از قیمت کالاهای خود در شهر آگاهی ندارند در صورت فروش و مواجه شدن با غبن فاحش ـ بنابر مشهور ـ حقّ خیار دارند. ۵ - پانویس۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۲، ص۶۲۵. |